ประโยชน์ของคอมบูชา (Kombucha) ดียังไง กินตอนไหนดี
เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพอย่างคอมบูชา หลายคนอาจพอรู้คร่าว ๆ ว่าเป็นเครื่องดื่มที่มีโพรไบโอติกส์ และมีรสชาติที่อร่อย สดชื่น ดื่มแล้วช่วยให้รู้สึกว่าขับถ่ายได้คล่องตัวกว่าที่เคย แต่นอกจากข้อดีในด้านนี้แล้ว เราก็อยากให้ทุกคนมารู้จักคอมบูชา (Kombucha) ให้มากขึ้นอีกสักนิด ลองมาดูกันว่าคอมบูชาคือน้ำอะไร และประโยชน์ของคอมบูชาดีต่อสุขภาพด้านไหนบ้าง
คอมบูชา คืออะไร
คอมบูชา (Kombucha) หรือชาหมักคอมบูชา คือ น้ำหมักจากชาดำหรือชาเขียว กับหัวเชื้อจุลินทรีย์ ซึ่งมีแบคทีเรียชนิดดี จุลินทรีย์ชนิดดี และยีสต์ที่ดี โดยคอมบูชามีมาตั้งแต่ราว ๆ 2,000 ปี ในแถบประเทศจีน และแพร่มายังประเทศญี่ปุ่น บางคนจึงเรียกว่า คอมบูชะ ตามการออกเสียงภาษาญี่ปุ่นด้วย นอกจากนี้ยังเป็นที่นิยมในแถบประเทศรัสเซีย ยุโรป ไปจนถึงแถบอเมริกา ในกลุ่มผู้รักสุขภาพด้วยเช่นกัน
คอมบูชา ประโยชน์ดีอย่างไร
เนื่องจากคอมบูชาเป็นน้ำหมักจากชาและจุลินทรีย์ชนิดดีทั้งหลาย สิ่งที่ได้จากคอมบูชาจึงมีทั้งโพรไบโอติกส์ที่เกิดจากการหมัก จุลินทรีย์ชนิดดี สารต้านอนุมูลอิสระ กรดแอซีติก (Acetic acid) และวิตามิน
นอกจากนี้หากหมักทิ้งไว้ระยะเวลาหนึ่ง แบคทีเรียและยีสต์จะผสมกัน เกิดเป็นเส้นใยเซลลูโลสคล้ายแผ่นวุ้นลอยอยู่ด้านบน เรียกว่า สโคบี (Scoby) ส่วนนี้สามารถรับประทานได้ หรือนำมาประกอบอาหารอื่น ๆ ก็ได้เช่นกันค่ะ
ทีนี้เรามาดูกันว่า ชาหมักคอมบูชา กินแล้วดีต่อสุขภาพอย่างไร
1. ปรับสมดุลลำไส้
คอมบูชาเป็นแหล่งที่ดีของโพรไบโอติกส์ จึงมีส่วนช่วยปรับสมดุลระบบลำไส้ ช่วยในการย่อยอาหาร ช่วยในกระบวนการขับถ่ายของเสีย แก้ท้องผูก ลดอาการลำไส้แปรปรวน รวมทั้งยังช่วยเพิ่มแบคทีเรียชนิดดีในลำไส้ และไล่แบคทีเรียตัวร้ายที่อาจก่อปัญหาสุขภาพออกจากร่างกาย
2. เสริมภูมิคุ้มกัน
เมื่อการทำงานของลำไส้ราบรื่นไปด้วยดี ขับถ่ายเป็นปกติ มีจุลินทรีย์ชนิดดีมากกว่าชนิดไม่ดี ปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้จะช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันธรรมชาติของร่างกายเราได้ ทำให้เสี่ยงเป็นหวัดน้อยลง และช่วยลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อต่าง ๆ ด้วยเช่นกัน
3. มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง
สารต้านอนุมูลอิสระจะได้จากน้ำชาในคอมบูชา ไม่ว่าจะใช้ชาเขียวหรือชาดำหมักก็จะได้สารที่ดีต่อสุขภาพตัวนี้แน่นอน โดยสารต้านอนุมูลอิสระก็จะมีส่วนช่วยปกป้องเซลล์ต่าง ๆ ไม่ให้ถูกทำลาย ช่วยลดความเสี่ยงการมีเนื้อร้าย และยังมีงานวิจัยพบว่า สารอนุมูลอิสระที่ได้จากอาหารและเครื่องดื่ม จะให้คุณประโยชน์ที่ดีต่อสุขภาพได้มากกว่าสารต้านอนุมูลอิสระที่อยู่ในรูปแบบอาหารเสริมด้วยนะคะ
4. ช่วยลดน้ำหนัก
ในกลุ่มคนลดน้ำหนักจะรู้จักคอมบูชาดี เนื่องจากเครื่องดื่มชนิดนี้มีทั้งกรดแอซีติก (Acetic acid) หรือกรดน้ำส้มสายชู ที่มีส่วนช่วยในการลดน้ำหนัก สารจากชาดำช่วยรักษาระดับน้ำตาลในเลือด และหากดื่มคอมบูชาที่หมักจากชาเขียวก็จะได้สรรพคุณช่วยในการเผาผลาญไขมัน ทำให้ลดน้ำหนักได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นนั่นเอง แต่ต้องไม่เติมน้ำตาลเพิ่มนะคะ
5. ดีต่อสุขภาพจิต
มีการศึกษาที่พบว่า การได้รับโพรไบโอติกส์เป็นประจำมีส่วนช่วยคงระดับอารมณ์ของเราได้ และการมีแบคทีเรียชนิดดีในลำไส้อย่างเพียงพอก็มีส่วนช่วยปรับอารมณ์ให้ดีขึ้น อีกทั้งรสชาติของน้ำชาหมักที่ให้รสหวาน ๆ เปรี้ยว ๆ ซ่า ๆ ยังให้ความรู้สึกสดชื่น ซาบซ่าเบา ๆ ดังนั้นคนที่รู้สึกซึม เศร้า เนือย ๆ ลองดื่มคอมบูชาเพื่อให้รู้สึกสดชื่นกระปรี้กระเปร่าขึ้นก็ได้
6. ช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจ
การดื่มคอมบูชามีส่วนช่วยในการเผาผลาญไขมัน โดยเฉพาะคอมบูชาจากชาเขียว และยังมีส่วนช่วยลดไขมันเลวในเลือดที่เป็นบ่อเกิดของโรคหัวใจได้ด้วย ซึ่งมีการวิจัยที่พบว่า การดื่มชาเขียวเป็นประจำจะลดความเสี่ยงโรคหัวใจได้มากกว่าคนที่ไม่ดื่มชาเขียวประมาณ 31%
7. อาจช่วยลดความเสี่ยงมะเร็งลำไส้
อย่างที่บอกว่าคอมบูชามีทั้งโพรไบโอติกส์ที่ช่วยปรับสมดุลลำไส้และเพิ่มจุลินทรีย์ชนิดดี ช่วยให้ร่างกายขับถ่ายของเสียได้เป็นปกติ รวมทั้งยังมีสารต้านอนุมูลอิสระต่าง ๆ โดยเฉพาะโพลีฟีนอล การดื่มคอมบูชาจึงอาจช่วยลดความเสี่ยงโรคมะเร็งลำไส้ลงได้
คอมบูชา ควรกินวันละเท่าไร กินตอนไหนดี
ผศ. ดร.เอกราช บำรุงพืชน์ อาจารย์ประจำวิทยาลัยการแพทย์บูรณาการ แนะนำให้ดื่มคอมบูชาวันละ 100 ซี.ซี. โดยอาจจะผสมกับกาแฟดำเพื่อให้ดื่มได้ง่ายขึ้นก็ได้
นอกจากนี้ใครที่มีข้อสงสัยว่าคอมบูชากินตอนไหนดี คำตอบก็คือ ควรดื่มตอนท้องว่าง ก่อนมื้ออาหาร เพื่อป้องกันไม่ให้มีน้ำย่อยหรือกรดต่าง ๆ มาทำลายจุลินทรีย์ชนิดดีในคอมบูชานั่นเอง และใครที่มีอาการไวต่อคาเฟอีน ควรดื่มคอมบูชาในช่วงเช้าหรือก่อน 14.00 น. เพราะหากดื่มหลังจากนี้อาจมีปัญหานอนไม่หลับได้
คอมบูชา โทษที่ควรระวังมีไหม
แม้คอมบูชาจะมีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายด้าน แต่ก็ควรเลี่ยงการดื่มชาที่หมักไว้นานเกินไป เพราะยีสต์จะย่อยสลายน้ำตาลในชาจนกลายเป็นแอลกอฮอล์ และมีรสเปรี้ยวจนไม่สามารถดื่มได้
ในขณะเดียวกันหากกระบวนการหมักไม่ถูกสุขลักษณะก็ยังเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรียและจุลินทรีย์ต่าง ๆ ที่อันตรายต่อสุขภาพ เช่น ทำให้ท้องเสีย อาเจียน เป็นพิษต่อตับ อีกทั้งยังควรระวังน้ำตาลที่แฝงมาในน้ำชาหมักด้วยนะคะ เพราะแทนที่จะได้ประโยชน์จากคอมบูชา กลับต้องเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ที่เกิดจากรับประทานน้ำตาลมากเกินไป
อย่างไรก็ตาม การดื่มคอมบูชาให้ได้ประโยชน์ต่อสุขภาพและมีความปลอดภัย ควรเลือกดื่มคอมบูชาที่สะอาด ปลอดภัย ได้มาตรฐาน มีฉลากโภชนาการบอกชัดเจน
